Rayon haqqında
Qax - bu ad haqqında bir neçə fikirlər söylənmişdir. Söylənən fikirlərin ən başlıcası odur ki, “qaq” tayfası bu ərazinin ən qədim tayfalarından biri olmuşdur. Sonralar bu söz “qax” kimi işlənərək bu günümüzə qədər gəlib çatmışdır. Bu ad barəsində elmdə müxtəlif mülahizələr söylənsə də, bir həqiqət bizə məlumdur ki, hələ 3000 il bundan əvvəl, bu ərazidə yaşamış ən iri tayfalardan biri elə qax adlı tayfa idi. Həmin tayfanın bir qolu olan “er” qəbiləsi (“er”, “ər”, yəni cəsur , igid çox olduğundan qəbilədə onlar belə adlanırdı) hələ 2700 il bundan əvvəl xatırlanmışdı. Çox güman ki, qaxlar həmin ərazidə qədim dövrlərdən mövcud olmuşlar və böyük bir ərazidə yaşayırdılar. Qax adı V əsr hadisələri ilə əlaqədar gürcü mənbələrində xatırlanır. VIII əsrə aid gürcü mənbələrində Qaxin indiki ərazisi Qax-Ubani, yəni Qax obası adlanırdı. Qax adına başqa xalqların toponimiyasında da rast gəlinir: Dağıstanın Qunib dairəsində Qax kəndi, Avar dairəsində Qax kəndi ,Buynaksk dairəsində Qaxısaray xarabalığı, Qaxmataş dağı ,Kürə dairəsində Qaxtsuq kəndi, Qars vilayətinin Ərdəhan dairəsində Qaxıcvari dağı və s. Faktlar göstərir ki, qaxlar Balakən-Şəki zonasında qədim alban tayfalarından biri olmuşdur.Güman ki, qaxlar III-IV əsrlərdə xristianlığı , VIII-IX əsrlərdə isə islam dinini qəbul etmişlər. Tədqiqatçı alim Nəbi Nəbiyev göstərirki, Qax rayonu çoxlu bağlarla məşhur olduğundan, burada meyvə qurutmaq keçmişdən bəri yerli əhalinin məşğuliyyəti olduğundan bu ad meydana çıxmışdır. Azərbaycan EA Milli Münasibətlər İnstitutunun elmi işçisi, filologiya elmləri namizədi Rəşid Təhməz oğlu isə Qax sözünün iki kökdən ibarət olduğunu qeyd edir. Yəni “qa” – yaşayış yeri, “ax” – çay yeri, çay məskəni kimi ifadə etməklə ilkin adının “Qaax” olmasını mümkün hesab edir. İ.Lineviç “Keçmiş İlusu sultanlığı” adlı əsərində İlusu sultanlığının Qax kəndinin qədim adının Torağay adlandırılmasını qeyd etmişdir. Qıpçaq-latın lüğətində “Torağay” sözü çökəklik, Mahmud Kaşğarlının “Divani Lüğəti İttürk” əsərində “Torağay” , “Toruq” kimi verilmişdir və dağlarla əhatə olunmuş gizlin yer və yaxud dağlar arasında gizlənmək üçün yer kimi açıqlanmışdır. Həqiqətəndə Qax rayonu üç tərəfdən dağlarla əhatə olunmuşdur və Qaxın Qıpçaq kəndinin mövcudluğu bu əarazidə V əsrdən burada qıpçaq türk tayfalarının məskunlaşdığını sübut edir.
YERLİ ƏDLİYYƏ QURUMLARI
Dövlət notariat kontoru
Dövlət notariusu: Xasiyeva Zima Kamal qızı;
Telefon: 02425-5-30-14;
Ünvan: Qax şəhəri, Ü.Hacıbəyov küçəsi 3;
İş günləri: I-II-III-IV-VII;
İş vaxtı: 9:00-18:00;
Fasilə: 13:00-14:00;
İstirahət günləri: V-VI
Qax rayon qeydiyyat şöbəsi
Rəis: Şükürova Kəmalə Çingiz qızı;
İş telefonu: 02425-5-21-43;
Ünvan: Qax şəhəri, M.Rahim küçəsi 1;
İş günləri: I-II-III-IV-VII;
İş vaxtı: 10:00-19:00;
Fasilə: 14:00-15:00;
İstirahət günləri: V-VI
Qax rayon icra qrupu
Rəis: Əhmədov Elçin Xalid oğlu;
İş telefonu: 02425-5-50-49;
Ünvan: Qax şəhəri, Azərbaycan prospekti 16;
İş günləri: I-II-III-IV-V;
İş vaxtı: 09:00-18:00;
Fasilə: 13:00-14:00;
İstirahət günləri: VI-VII
Qax rayon bələdiyyələrinin siyahısı
Bələdiyyənin adı |
Bələdiyyə sədrinin adı, |
Ünvanı |
Telefon nömrəsi |
Qax bələdiyyəsi |
Orucov Eyvaz Xəlil oğlu |
Qax şəhəri |
050-518-69-61, 02425-5-29-65 |
Qax-baş bələdiyyəsi |
Manafov Fizuli Əhmədiyyə oğlu |
Qax-baş kəndi |
050-340-75-62, 02425-5-48-64 |
Böyük Alatəmir bələdiyyəsi |
Qosiaşvili Siuli Rayonovna |
Böyük Alatəmir kəndi |
050-465-51-82 |
Əlibəyli bələdiyyəsi |
Sukaşvili Qela İobeyeviç |
Əlibəyli kəndi |
050-541-12-75 |
Qum bələdiyyəsi |
Müslümov Şirin Müslüm oğlu |
Qum kəndi |
050-583-90-88, 02425-9-02-22 |
Calayir bələdiyyəsi |
Hafizov Şahid Məmmədsəid |
Calayir kəndi |
050-632-19-07, 02425-9-62-40 |
Qıpçaq bələdiyyəsi |
Qurbanov Aydın Alı oğlu |
Qıpçaq kəndi |
050-533-17-48, 02425-4-52-52 |
Tasmalı bələdiyyəsi |
Səradarov Aydın Kamil oğlu |
Tasmalı kəndi |
050-363-41-45, 02425-4-32-21 |
İlisu bələdiyyəsi |
Əhmədov Asif Şahid oğlu |
İlisu kəndi |
055-768-63-01, 02425-9-34-33 |
Qaşqaçay bələdiyyəsi |
Cəlilov Ruzigar Məmməd oğlu |
Qaşqaçay kəndi |
050-308-99-01, 02425-9-86-51 |
Turaclı bələdiyyəsi |
Omarov Sərvan İlyas oğlu |
Turaclı kəndi |
070-625-06-23, 02425-9-13-31 |
Qorağan bələdiyyəsi |
Maksudov Ramil Səlim oğlu |
Qorağan kəndi |
050-539-24-60, 02425-4-73-15 |
Zəyəm bələdiyyəsi |
Hüseynov İlqar Avdulsalam |
Zəyəm kəndi |
070-969-86-08, 02425-9-92-44 |
Əmircan bələdiyyəsi |
Bayramov İnam Əhməd oğlu |
Əmircan kəndi |
055-472-44-22, 02425-4-12-36 |
Güllük bələdiyyəsi |
Məmmədov İlqar Zakir oğlu |
Güllük kəndi |
050-676-72-51, 02425-4-62-12 |
İngiloy kötüklü bələdiyyəsi |
Novruzov Ələsgər Əyyub oğlu |
İngiloy kötüklü kəndi |
050-470-82-08, 02425-6-72-87 |
Ağyazı bələdiyyəsi |
Novruzov Fazil Məmmədrasul oğlu |
Ağyazı kəndi |
050-329-64-68, 02425-7-12-22 |
Ləkit bələdiyyəsi |
Kavuzov Abdulla Kazım oğlu |
Ləkit kəndi |
070-209-05-75, 02425-4-92-00 |
Qaxingiloy bələdiyyəsi |
Nəzirov Xalid Əhmədiyyə oğlu |
Qaxingiloy kəndi |
050-327-17-82, 02425-4-26-18 |
Almalı bələdiyyəsi |
Hacıyev Hikmət Məhəmməd oğlu |
Almalı kəndi |
051-942-23-65, 02425-4-44-28 |